مربی ، ویژگی های منتور و نقش آن ها در کسب و کارهای نوپا

مرشد یا منتور(mentor) کیست؟

منتور در طول راه به عنوان یک حامی و یک مشاور همراه مشتری است تا وی را به بهترین شکل ممکن به نتیجه برساند. منتورینگ (Mentoring) به معنی همراه شدن با اشخاص و کسب و کارها در مسیری است که به آنها کمک می کند تا توانایی های خودشان را بشناسند و موفق شوند. مربی در موارد زیر می تواند به ما کمک کند:

• کمک به ایجاد تغییر و انتخاب مسیرهای تازه
• شناسایی و مشخص کردن اهداف و استراتژی ها
• پرورش توانایی شناسایی پتانسیل ها در اشخاص و کسب و کارها
• کمک در شکل گیری ایده ها
• 

دکترکولین منتورینگ را رابطه ای حمایتی تعریف می کند که به وسیله آن یادگیری و تجربه به وقوع می پیوندد و مهارت های بلقوه فرد توسعه می یابد. مرکز منتورینگ اروپا نیز منتورینگ را کمک خارج از روابط رسمی به وسیله یک شخص برای انتقال قابل ملاحظه دانش، طرز انجام کار و نحوه فکرکردن تعریف می کند.

منتورینگ یک فرآیند توسعه است که به افراد کمک می کند تا مهارت هایشان را مدیریت کنند. منتورینگ بر نقطه نظرات و دیدگاه فرد تأکید می کند و فقط بر عملکرد فرد در کار و اهداف سازمانی خلاصه نمی شود. مفهوم استاد شاگردی در زبان فارسی به نوعی مفهوم منتورینگ را می رساند.

منتورینگ و کوچینگ  (Mentoring VS Coaching)  :

•  منتورها در یک زمینه خاص تخصص دارند و به یک بینش منحصر بفرد رسیده اند و همزمان با انتقال تجربیات بر بینش افراد نیز اثر می گذارند.
•  در کوچینگ تمرکز بر روی تقویت یک یا چند شایستگی فردی است. کوچ ها بر روی قابلیت های فردی افراد و نگاهشان به مسائل فکر می کنند و هدفشان ایجاد یک تغییر پایدار می باشد، اما منتورینگ ممکن است صرفا منجر به نتیجه خاص نشود و رابطه بین منتور و آموزنده آزادانه تر است و هر جلسه منتوری می تواند تأثیرات مستقل یا وابسته خودش را داشته باشد.
• برای یک منتور تخصص او در شاخه و حرفه او تعریف می شود در حالی که برای کوچ ها خود تخصص کوچینگ اهمیت دارد.

قدرت هدایت با پرسش گری برای هر دو مورد اهمیت دارد، مهمترین نکته در مسیر هدایت گری این است که کوچ یا منتور باید فرد را در مسیر رسیدن به قابلیت ها هدایت کند و او را در مسیر رسیدن به پاسخ های صحیح حمایت نماید نه اینکه با در اختیار قرار دادن پاسخ ها فرد را دچار وابستگی کند. حمایت در اینجا یعنی در دسترس بودن، نشان دادن نشانه ها، گوش دادن موثر و فراتر از آن درک مراجع و همدلی با او، طوری که مراجع در کنار هدایت گر احساس امنیت کند.

• صداقت و بازخورد صادقانه نیز یک مورد با اهمیت دیگر می باشد، حتی اگر صداقت دردناک باشد.

یک فرد ممکن است در یک دوره چندین منتور برای حوزه های مختلف داشته باشد، اما از آنجا که کوچینگ برای بهبود قابلیت های فردی است، بهتر است فرد دریک زمان فقط با یک کوچ کار کند.

منتورینگ می تواند رسمی یا غیر رسمی باشد و انگیزه منتور ها می تواند مواردی از قبیل مسئولیت اجتماعی، انگیزه مالی و برای بعضی منتورینگ همانند سرمایه گذاری بر روی یک تیم یا استارت آپ می باشد.

کوچ یا منتور باید فرد را در مسیر رسیدن به قابلیت ها هدایت کند و او را در مسیر رسیدن به پاسخ های صحیح حمایت نماید نه اینکه با در اختیار قرار دادن پاسخ ها فرد را دچار وابستگی کند. حمایت در اینجا یعنی در دسترس بودن، نشان دادن نشانه ها، گوش دادن موثر و فراتر از آن درک مراجع و همدلی با او، طوری که مراجع در کنار هدایت گر احساس امنیت کند.

مربی و ویژگی های آن:

بنا به تعریفی که از سوی فدراسیون بین المللی مربیگری (ICF) ارائه شده ، مربیگری شبیه به شراکتی است که به مراجعین در راستای دستیابی به خواسته های شخصی و حرفه ای یاری می رساند، بر عمق یادگیری مراجعین افزوده و به تسریع در اجرای خواسته ها و افزایش کیفیت زندگی آنها می پردازد.

مربی حمایت می کند، قدرت می دهد و فرد را پاسخگو می داند، او کمک می کند که به تصورات خود و اجرای متعهدانه آن  نپرداخته و به علایق خود دست یابد. مربی در راستای تحقق رویای مراجعین گام بر می دارد و در یک کلام مربیگری شما از نقطه ای که درآن قرار دارید به نقطه ای که دوست دارید برسید هدایت می کند.

مربی گری را با مشاوره یا روش های درمانی اشتباه نگیرید، برای مربی وضعیت فعلی شما اهمیت ندارد، بلکه مربی به خواسته شما از آینده اهمیت می دهد. یک درمانگر با جستجو در گذشته شما سعی می کند ریشه مشکل شما را بیابد اما مربی با تکیه بر نقاط قوت به تأیید و حمایت از تفکر دقیق می پردازد و معلومات و اهداف فرد را به سمتی هدایت می کند که وارد عمل شده و در مسیر دستیابی به خواسته های خود تغییر ایجاد نماید.

مربی ضمن توان بخشی هدایت شده، وضعیت فرد را در تمام گام های زندگی برای او روشن می نماید. مربی به تمرکز بر اشتباهات نمی پردازد بلکه بر موارد صحیح تآکید می کند. مربی شما باید تجربه بیشتری از شما داشته باشد و در حرفه اش موفق باشد. اما این موارد به تنهایی کافی نیست.

داگ وایت متخصص شغلی و ویرایشگر وب سایت TCG Blog منتورهایی را پیشنهاد می دهد که ویژگی های شخصیتی و رفتاری قوی داشته و ارزش پیروی داشته باشند. او می گوید ” مربیانی را انتخاب کنید که معتبر، همدل، صادق و خلاق باشند.” شما به کسی نیاز دارید که به شما اهمیت داده و روی پیشرفت شغلی شما حساب کند، او باید حقیقت را برایتان بازگو کند. گاهی نیاز به انتقاد سازنده یا بررسی واقعیت دارید، در حالی که گاهی اوقات به تعریف و تمجید نیاز دارید.مربی که درست انتخاب شده باشد تمام این ویژگی ها را دارد.”

دیان دومیر مدیر اجرایی شرکت Creative Group می گوید: “یک مربی می تواند شما را در مدیریت حرفه تان به گونه ای راهنمایی کند که منابع دیگر نمی توانستند، همچنین می تواند ارتباطات کلیدی صنعت را به شما معرفی نماید.”

فرآیند مربی گری:

یک نظریه در خصوص جمع بندی مراحل کارآفرینی به شرح ذیل است:

1. هدف گذاری: ابتدا دو طرف در خصوص اینکه چرا مربی گری باید صورت بگیرد دیدگاه های مشخصی پیدا می کنند، یکی از الزامات این مرحله خودآگاهی فرد در نیاز داشتن به یک مربی است. البته مربی می تواند در شکل گیری و ایجاد این خودآگاهی هم کمک کند.
2. اعتمادسازی: اقدادماتی صورت می گیرد تا دو طرف به قابلیت ها، خیرخواهی و سازگاری ارزش های یکدیگر با هم به دیدگاه های مثبتی پیدا کرده و این تعامل و وابستگی را نتیجه بخش ارزیابی می کنند.
3. جمع آوری داده و تشخیص: با استفاده از داده های موجود نقاط قوت قابل بهبود را ارزیابی می کنند.
4. برنامه ریزی و اجرا: در باره اینکه چه گزینه ها و اقداماتی می تواند موجب بهبود عملکرد شود برنامه ریزی و جهت اجرای آن اقداماتی صورت می گیرد. همچنین معیار های تشخیص موفقیت را مشخص می کنند.
5. ارزشیابی: بطور مستمر مراحل اجرا و کل فرآیند را ارزشیابی و برای اصلاح و بهبود اقدام می کنند.

ویژگی های شخصیتی مربی کارآفرینی:

1. عشق و علاقه به تدریس

2. مهارت برقراری ارتباط موثر

3. گوش دادن فعال: تمرکز حواس- همدلی- قبول کردن تعهد و مسئولیت

4. مهارت در بازخورد مثبت و منفی

5. توان انتقال مخاطره پذیری

6. توانایی اداره کلاس و کارگاه آموزشی

7. باور و اعتقاد به موثر بودن آموزش های کارآفرینی

8. توانایی ارائه مشاوره به کارآفرینان

ویژگی های علمی مربیان کارآفرینی (آگاهی و آشنایی با موارد ذیل):

• • اصول و مبانی کارآفرینی

  • خلاقیت و نوآوری

  • انواع کسب و کار

  • نحوه تدوین و ارزیابی طرح کسب و کار

  • مدیریت منابع انسانی

  • برنامه ریزی مالی

  • مدیریت بازاریابی

  • اصول مدیریت

  • فناوری اطلاعات

  • روش های تدریس و مدیریت کلاس

  • علم اقتصاد

• مدیریت سرمایه گذاری

• مسائل حقوقی و بیمه

• انواع شرکت ها و مسائل حقوقی و قانون کار

• آزمون های سنجش سطح کارآفرینی

  

اگر می خواهید در خصوص مربی گری و منتورینگ بیشتر بدانید و از نظرات بهترین منتورهای دنیا بهرمند شوید، توصیه می کنم کتاب قبیله منتور ها، نوشته تیموتی فریس را مطالعه کنید.